Als wij ons staande willen houden in een wereld die steeds sneller verandert, moeten we onze manier van werken en leidinggeven aanpassen, zegt Arko van Brakel, medeoprichter en Chief Inspiration Officier van het Semco Style Institute. Hoe doe je dat? Vijf vragen en antwoorden over flexibel werken en leiderschap.
Waarom vraagt deze tijd om een nieuwe manier van werken en leiderschap?
"Met de komst van internet zag je al de contouren van anders werken. Internet is immers het grootste zelfsturende systeem ooit. Er zijn geen bazen, geen eigenaren - er is sprake van een collectieve intelligentie. Om daarin mee te gaan, heb je een ander leiderschapsmodel nodig. Dat zie je ook terug in de succesverhalen van deze tijd. Netflix, Spotify, CoolBlue: zij hebben allemaal een bedrijfscultuur waarin mensen worden aangemoedigd voortdurend te verbeteren en te experimenteren. Dat kan alleen als je mensen meer autonomie en verantwoordelijkheid geeft. En dat past ook bij de manier waarop millennials, de nieuwe generatie op de arbeidsmarkt, zijn opgeleid. Zij willen geen baas die in de weg loopt. Dus als je in de War for Talent wilt winnen, moet je organisatie daarop ingericht zijn."
En hoe zit het met robotisering en artificial intelligence?
"Die zullen een enorme impact hebben op hoe we werken. Routinematige banen zullen verdwijnen en de banen die overblijven vereisen juist creativiteit, vakmanschap en contactuele vaardigheden. Eigenschappen die goed gedijen in een organisatie met meer autonomie en eigen verantwoordelijkheid. Last but not least: bedrijven zoeken naar een meer duurzame manier van werken. Meer autonomie in je werk leidt tot minder ziekteverzuim en meer werkgeluk. Je raakt niet zo snel uitgeput en kunt tot op hogere leeftijd prima doorwerken."
Meer autonomie en verantwoordelijkheid: dat past bij flexibel werken
"Flexibel werken past heel goed bij ons als organisatie. Semco Style is een leiderschapsmodel dat gebaseerd is op het werk van Ricardo Semler, eigenaar van het bedrijf Semco in Brazilië. Hij besloot al in de jaren tachtig het hiërarchisch georganiseerde bedrijf dat hij had geërfd juist democratischer in te richten. Met meer autonomie voor de medewerkers. Dat werkte: zowel het bedrijf als de medewerkers profiteerden van de nieuwe aanpak. Semco Style is het model dat wij samen met Semler hebben ontwikkeld en internationaal uitbreiden. Het combineert de basis van Semler met inzichten uit bedrijven die op deze manier werken. We stellen teams in staat slimmer met elkaar samen te werken op basis van vertrouwen en transparantie. Hierdoor is er sprake van zelfmanagement, omdat medewerkers echt op elkaar kunnen vertrouwen. De oude controlemechanismen worden vervangen door nieuwe: je bent zelf in controle zonder te controleren. Mensen werken beter samen, intern maar ook extern. Doordat de organisatie zich continu verbetert, ben je in staat om veel sneller te schakelen en aan te sluiten bij wat klanten en andere stakeholders vragen."
Welke rol speelt communicatietechnologie hierin?
"Technologie is heel erg belangrijk. Voor Semco Style Institute is het essentieel - alleen zo kunnen we een wereldwijd netwerk opzetten en onderhouden. Wij werken hierin met Vodafone samen vanwege het bereik en de betrouwbaarheid. Maar ook binnen andere bedrijven is het belangrijk om bestanden en kennis veilig en gemakkelijk met elkaar te kunnen delen. Met flexibel werken kun je ook duurzamer werken. Niet alleen in de manier waarop je omgaat met mensen, maar ook met het milieu. Zo kun je door het gebruik van Skype for Business en Zoom het aantal reiskilometers drastisch beperken en toch persoonlijk contact houden. Wij kiezen daarnaast voor de trein en elektrisch rijden om het milieu verder te sparen."
Wat zijn de resultaten?
"Meer autonomie en meer eigen verantwoordelijkheid werken. Medewerkers groeien, net zoals het bedrijfsresultaat. Kijk naar het voorbeeld van Allard Droste van metaalbedrijf Aldowa. In tien jaar tijd is zijn omzet vertienvoudigd, door functieprofielen af te schaffen en zijn mensen zoveel mogelijk vrijheid te geven. Of naar een overheidsinstantie die het terugziet in medewerkertevredenheid en klanttevredenheid."
Moeten alle organisaties flexibel en volgens Semco Style gaan werken?
"Ik ben ervan overtuigd dat alle organisaties zo kunnen gaan werken. Gewone mensen zijn tot buitengewone prestaties in staat. Waarom zou iemand privé een hypotheek van twee ton kunnen afsluiten, maar op zijn werk geen toner mogen bestellen als hij het nodig heeft? Technologie maakt het ook noodzakelijk. We hebben gezien dat nieuwe technologieën disruptie creëren - denk aan Apple en Tesla. De huidige generatie disruptors, zoals Netflix en Airbnb, vaart ook op technologie: het stelt deze bedrijven in staat te doen wat zij doen. Technologie, en met name mobiele technologie, blijft de verandering bepalen. Bedrijven die het omarmen en in hun cultuur opnemen, zijn wendbaar en zien de trends sneller aankomen. En kunnen daarmee zelf het verschil maken."
Vrijheid werkt voor Semco Style
Als je mensen laat kiezen waar en hoe ze willen werken, zijn ze productiever dan ooit. Dat ziet Semco Style terug in de organisaties die hun leiderschapsmodel toepassen, maar ook binnen de eigen organisatie. Samen met Vodafone is de basis gelegd voor een ICT-infrastructuur die dit ondersteunt, met onder meer Office 365 en Skype for Business. Daardoor kunnen medewerkers van Semco Style overal werken waar het uitkomt en hun optimale balans tussen werk en leven bepalen. En dat komt de kwaliteit van het werk en het werkgeluk ten goede.
Bovenstaand artikel is geschreven door NRC in opdracht van Vodafone
