Gehackt en alles kwijt: deze ondernemer wil u waarschuwen

Een succesvol reclamebureau in Zeeland, een productiestudio, mooie klanten en een team van vaste medewerkers en freelancers. Ondernemer Xander Koppelmans had net het 25-jarig bestaan van zijn bedrijf gevierd toen het helemaal mis ging. Op een donderdagochtend in 2015 zag hij zomaar opeens de mappen op zijn servers verdwijnen. Een hack.  

Koppelmans had protocollen als firewalls, antivirussoftware, backups en een wachtwoordbeleid. Zijn systeembeheerder bevestigde de hack, maar er volgde meer slecht nieuws. "Onze backups waren volledig vernietigd. Alles wat we hadden aan beeldmateriaal, foto’s en video’s, was weg. Ik dacht nog: wat had een hacker te zoeken bij een reclamebureau? Dat begreep ik echt niet." 

Hoewel Koppelmans investeerde in data recovery, leverde dat slechts ‘corrupt’ materiaal op: miljoenen beschadigde documenten, waarvan 80 procent van elke foto en video was terug te halen, maar zonder bestandsnamen. "Stel je voor dat je alle gemaakte bestanden kwijt bent. Dit was niet alleen een financiële klap, maar ook een emotionele."

Ook interessant: 'Wat is NIS2 en wat betekent het voor uw organisatie?'

Na de aanval ontstond een chaotische periode waarin het reclamebureau wekenlang onbereikbaar was en klanten teleurgesteld werden omdat deadlines niet gehaald konden worden. Alle opgebouwde goodwill en relaties stonden onder druk. "De directe schade bedroeg € 260.000. Dit was voor systeembeheer, niet gehaalde deadlines en het opnieuw maken van verloren werk. Maar na vier maanden realiseerde ik me dat de indirecte schade nóg groter was. Mijn team verloor kostbare werkuren om alles opnieuw te doen, waardoor wij uiteindelijk meer dan een miljoen verloren." 

Persoonlijk bleef de stress zich opstapelen. "Ik werkte dag en nacht om de schade te beperken, maar na tien maanden bezweek ik onder de druk en kwam ik in een burn-out terecht." Uiteindelijk leidde de cyberaanval naar het faillissement van zijn bedrijf en raakte hij alles kwijt: zijn huis, zijn kantoorpand, zijn zakelijke netwerk en, uiteindelijk, ook zijn huwelijk. "Binnen anderhalf jaar veranderde mijn leven compleet. Van succesvol op de apenrots naar failliet en dakloos."

Meer over security: 'Wie DDoS-aanvallen kan afslaan, kan ongestoord ondernemen"

Hoewel het leven lange tijd zwaar was, vond Koppelmans uiteindelijk langzaam maar zeker een weg terug. "Er was een moment dat ik echt voelde dat ik nergens meer aan vast zat. Geen klanten, geen personeel, niets. Ik had de vrijheid om iets totaal anders te doen. Maar net toen ik in die fase zat, kreeg ik een belletje van een oude klant. Ze vroegen of ik weer voor hen wilde werken. Dat kleine duwtje gaf me weer bestaansrecht. Dat gaf me hoop."

Koppelmans besloot zijn verhaal te delen en ondernemers te waarschuwen voor de risico's van cybercriminaliteit. "Het is een miljardenindustrie, groter dan de wereldwijde drugsproblematiek. Elke seconde worden miljoenen bedrijven en individuen aangevallen. Wat mensen vaak niet beseffen, is dat hackers zelden specifiek een doelwit kiezen. Ze gebruiken geautomatiseerde scripts en zodra jouw beveiliging zwak is, ben je een doelwit." Hij voegt eraan toe dat ondernemers vaak naïef zijn in hun houding: "We lopen als het ware met een portemonnee in onze kontzak door de digitale koopgoot. Het is wachten totdat er iemand zijn hand uitsteekt naar die portemonnee."

Xander Koppelmans geeft nu lezingen om zijn ervaringen te delen. “Tijdens mijn eerste presentatie hing iedereen aan mijn lippen. Toen realiseerde ik me hoeveel mensen hier daadwerkelijk iets van konden leren. Ik heb binnen een paar minuten zo’n zaal al duidelijk gemaakt dat meer dan de helft van de ondernemers in de zaal het nu minder goed hebben geregeld dan ik toen ik negen jaar geleden werd gehackt!"

Tijdens zijn lezingen benadrukt Xander drie belangrijke punten:

1 Neem actie - "Het grootste gevaar is denken dat het jou niet zal overkomen. Iedereen is een potentieel doelwit, ongeacht hoe groot of klein je bedrijf is. Veel ondernemers blijven passief in hun cybersecurity. Dat moet veranderen. Je moet proactief maatregelen treffen."

2 Draag verantwoordelijkheid - Koppelmans vergelijkt cyberveiligheid met autorijden: "Je zou nooit op een snelweg gaan rijden zonder te weten hoe het werkt en aan welke regels je je moet houden. Toch behandelen veel ondernemers hun digitale infrastructuur alsof dat vanzelf gaat. Train je team, maak ze bewust van risico’s, en voer basis veiligheidsmaatregelen in, zoals sterke wachtwoorden, tweefactorauthenticatie en niet te kwetsbare netwerken."

3 Maak uw bedrijf zo ‘veilig’ mogelijk - "Het is onmogelijk om 100% veiligheid te garanderen, maar je kunt je bedrijf zo organiseren dat het een cyberaanval kan doorstaan. Zorg bijvoorbeeld voor reserve backup-systemen of externe schijven die offline staan. Moet er echt niets verloren gaan, dan ben je voorbereid."

Ondanks de zware klap heeft Koppelmans inmiddels een nieuw leven opgebouwd. "Ik heb weer een huis, een liefdevolle relatie en zelfs drie bonusdochters. Inmiddels ben ik opa en geniet ik weer van mijn gelukkige leven. Maar cybercriminaliteit zal iedereen treffen, de vraag is alleen wanneer. Zorg dat je voorbereid bent, zodat de schade niet fataal is."